ЯҢАЛЫКЛАР

Яшьлек – ул һәр кеше тормышында искиткеч чор гына түгел, ә күңелнең аерым торышы да. Бу – иң кыю өметләр, эзләнү, ачышлар һәм тормышка ашырулар вакыты. Шунысы игътибарга лаек, бүгенге яшьләр  актив. Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре яшьләр өчен «Афәрин, яшьләр!» дип аталган музыкаль күңел ачу чарасы уздырдылар. Бик күп үзенчәлекле кызыклы конкурслар, уеннар үткәрелде, аларда яшьләр бик теләп катнаштылар. Бу күңел ачу программасы якыннанрак танышырга, яшьләр бәйрәме турында күңелле хатирәләр калдырырга ярдәм итте. Бәйрәм дискотека белән тәмамланды. Барысы да яхшы кәеф белән таралыштылар.

Иштуган мәдәният йорты белгечләре «Искедән яңага» дип аталган экскурсия үткәрделәр. Теләсә нинди музей экспозициясенең нигезе-ул экспонатлар. Музей экспонатлары-предметлар гына түгел, ә башка вакыттан килгән предметлар. Сәнгать җитәкчесе музей буйлап төрле экспозицияләр белән кызыклы һәм танып белү экскурсиясе үткәрде, алар ата-бабаларыбызның көнкүрешен аңларга һәм күрергә ярдәм итте. Мич белән бәйле кисәү агачы, борынгы савыт-саба белән таныштык. Көянтәне юкә, усак, талдан – җиңел, сыгылмалы агачтан ясауларын белделәр, борынгы сәгать, савыт-саба күрделәр. Балаларны үтүкләр, көянтә, борынгы кораллар, дага, ураклар кызыксындырды. Музейларда экспонатларга кагылырга ярамый, ә музейда балалар кагылып кына калмадылар, эштә дә сынап карадылар: чуеннарны тоткыч  белән мичкә куйдылар, үтүкләрне тотып карадылар, җеп эрләгечне күрделәр. Катнашучылар гармуннар, патефоннар , фотоаппаратлар,телефон һәм сәгатьләр коллекциясен карый алдылар, аларның борынгыдан алып заманчага кадәр үзгәрешләрен күрделәр. Искесе китә, ләкин аны белергә һәм сакларга кирәк. Балаларны халык мәдәнияте чыганакларына тартып, без баланың шәхесен үстерәбез. Балалар рәхәтләнеп тыңладылар, экспонатларны кызыксынып карадылар һәм сораулар бирделәр. Күргән экспонатлардан бик күп тәэсирләр калды. Экскурсия тәмамлангач, күргәзмә эшләре турында җентекләп сөйләгәннәре өчен рәхмәт белдердек һәм тагын килергә вәгъдә иттек.

Узган ялларда активистлар җирле администрация вәкилләре белән бергә зират территориясен тәртипкә китерделәр. Урып-җыю барышында юллар чистартылды, чүп-чар җыештырылды, үлән чаптырылды, кабергә керергә комачаулый торган куаклар киселде.

Поселок администрациясе өмәдә катнашучыларның барысына да рәхмәт белдерә һәм зиратны җыештыру буенча мондый чараларны даими үткәрергә планлаштыра.

Иштуган тимер юл станциясендә модульле фельдшер-акушерлык пункты төзелә. Бүгенге көндә Саба районының Шәмәрдән торак-коммуналь хуҗалык предприятиесе су белән тәэмин итү буенча эшләр алып бара. Шулай ук территорияне төзекләндерү һәм койма ясау эшләре дә бара.

Иштуган мәдәният йорты белгечләре «Халык традицияләре һәм йолалары» фольклор сәгате үткәрделәр. Фольклор - халык зирәклегенең хәзинәсе. Һәр халыкның үз үзенчәлекләре бар, алар мәдәнияттә дә ачык чагыла. Борынгы бәйрәмнәр, йолалар, кичәләр, күңел ачулар һәм башка фольклор буыннан-буынга тапшырыла торган кыйммәтле хәзинә булып тора. Чара башында «Умырзая» татар фольклор коллективы «Орчык өмәсе» йоласын күрсәтте. Балалар үткәннәргә күчтеләр һәм кешеләрнең бәйрәмнәрдә ничек киенгәннәрен, борынгы заманда өйнең нәрсә белән тулганлыгын, нинди җырлар җырлаганнарын, ничек биегәнлекләрен белделәр. Чыгышлардан соң курчаклар ясау буенча мастер-класс үткәрелде. Вәсимә Әхмәдуллина балаларга орчык йонын ничек эрләгәннәрен күрсәтте. Балалар белән халык уеннары уйнадык. Ахырда чарада катнашучылар милли костюмнарны киеп карадылар, аларда тематик фотозонада истәлеккә фотосурәтләр ясадылар.

Иштуган мәдәният йорты белгечләре «Тәмәке тартмыйм һәм сезгә дә киңәш итмим» дигән акция үткәрделәр. Чараның максаты – барлык кешеләрнең, бигрәк тә яшүсмерләрнең аңына никотинның кеше сәламәтлегенә зыяны турында мәгълүмат җиткерү, яшьләрдә асоциаль тәртипнең теләсә нинди күренешенә тискәре мөнәсәбәт формалаштыру. Анда очраклы үтеп баручылар, яшьләр, яшүсмерләр, авыл җирлегендә яшәүчеләр катнашты, алар начар гадәткә-тәмәке тартуга тискәре карашларын белдерделәр. Акция барышында катнашучыларга никотинның кеше организмына тәэсире, тәмәке төтененең әйләнә-тирәдәгеләргә, тәмәке тартмаучыларга ничек тәэсир итүе, ни өчен башларга ярамый һәм тәмәке тартуны ташларга кирәклеге турында сөйләделәр. Тәмәке тартуны тыюның махсус билгеләре, тәмәке тарту өчен махсус зоналар, законнарда билгеләнгән штрафлар һәм чикләүләр турында җентекләп мәгълүмат бирделәр. Шулай ук акциядә катнашучыларга тәмәке тартуның зыяны турында белешмәләр тапшырылды, анда тәмәкесез тормыш күпкә күңеллерәк, яки Тәмәкесез тормыш турында уйланырга мәҗбүр итүче аргументлар китерелде. Акциядә катнашучылар «Тәмәке тартуны ташлагыз-чөнки..." соравына җавап бирделәр һәм плакатка яздылар.Барысын да сәламәт яшәү рәвеше алып барырга, спорт белән шөгыльләнергә, саф һавада йөрергә һәм, тәмәке кулланудан һәм башка зарарлы гадәтләрдән баш тартып, яшь чакта сәламәтлекләрен сакларга чакырдылар.

Курчаклар балалар уенчыклары буларак  тарихи чорга кадәр барлыкка килгән. Формасы буенча алар шактый гади булып, кешеләрнең яки тереклекнең тышкы кыяфәтен сурәтләгәннәр. Вакыт узу белән курчак ясау зур тармакка әйләнгән. Мондый курчаклар күп халыкларның дини традицияләрендә мөһим урын алып торганнар. Аларны махсус очраклар буенча, бәйрәмнәргә әзерләгәннәр һәм озак вакытлар хуҗаларына сакраль хезмәт күрсәткәннәр. Иштуган мәдәният йорты белгечләре «Халык курчагы» дигән мастер-класс үткәрделәр. Мастер-класста катнашучылар чүпрәк курчакларының төрле төрләре белән таныштылар: «Кувадка», «Курчак-кыңгырау», «Көн һәм төн», «Подорожница», «Хороводница», «Пасха курчагы», «Северная Берегиня», «Гаилә»  аларның халык традицияләре белән бәйләнеше турында белделәр. Әңгәмә барышында халык мәдәниятенең килеп чыгышы белән танышу традицион халык уенчыгы ясау мөмкинлеге белән үрелеп барды.  Балалар күңелендә халык стилендә курчак ясау буенча мастер-класс онытылмаслык тәэсир калдырды. Барлык катнашучылар да үзләренең хезмәт нәтиҗәләреннән канәгать калдылар.

Саба муниципаль районының авыл җирлекләрендә «Яшь белгечләргә аренда торагы» программасы гамәлгә ашырыла, аның нигезендә квалификацияле белгечләрне авылларга җәлеп итү максатында торак төзелеше алып барыла. Иштуган авылында чираттагы йорт төзелеше дәвам итә.

Иштуган урта мәктәбенең 1-4 класс укучылары Иштуган бистәсенең туган якны өйрәнү музеенда булдылар. Музей быелдан бирле эшли һәм Иштуган мәдәният йорты хезмәткәрләре һәм җирле халыкның уртак тырышлыгы белән оештырылган.Сәнгать җитәкчесе М.Т .Гайнетдинова «Монда тарих яши»дип аталган музей буйлап мавыктыргыч экскурсия үткәрде. Балалар өчен төрле экспозицияләр белән музей залы буйлап кызыклы һәм танып белү экскурсиясе үткәрелде, алар ата-бабаларыбызның көнкүрешен аңларга һәм күрергә, музейның аерым экспонатлары турында кызыклы тарихлар белергә ярдәм итте. Искелек китә, ләкин аны белергә һәм сакларга кирәк. Борынгылык яхшылык белән сугарылган, ә бу безнең көннәрдә бик мөһим һәм балалар өчен бигрәк тә актуаль. Балаларны халык мәдәнияте чыганакларына тартып, без баланың шәхесен үстерәбез. Халык зирәклеге:"Иске - москыны онытма, ул яңалык тота", - ди.Балалар музейга барудан зур ләззәт алдылар. Күргән экспонатлардан бик күп тәэсирләр калды. Экскурсия тәмамлангач, балалар экскурсоводка кызыклы итеп сөйләгәннәре өчен рәхмәт белдерделәр.

Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре "Иман нуры иңсен күңелләргә"  дип аталган Рамазан аена багышланган  ифтар ашы үткәрделәр. Абыстай мөселман гаиләсендә үзара аңлашуның мөһимлеге, Аллаһы алдындагы бурычларыбыз турында сөйләде. Шулай ук ул әхлак, рухи чистарту, мөселман тәгълиматларын дөрес аңлау мәсьәләләренә кагылды һәм традицион кыйммәтләр турында сөйләде, залда җыелган барлык мөселманнарны тормышта күбрәк игелек һәм матурлык күрергә, булганнары белән канәгать булырга өйрәнергә чакырды.Катнашучылар әңгәмәдән соң,бергә намазга бастылар. Аннан соң мул табын артында аралаштылар. Кичә, ислам канунының барлык чараларын үтәп, дустанә атмосферада үтте.